David Moyes: Bất tài hay không gặp thời

Chuyến bay chở các thành viên của Sociedad từ Las Palmas trở lại San Sebastian đêm thứ 6 tuần trước không có HLV trưởng. David Moyes đã đáp một chuyến bay khác trở lại Anh để dự ngày sinh nhật của con gái. Nhưng sau một ngày vui là một tin dữ. Đêm chủ nhật, ban lãnh đạo Sociedad thông báo ông không cần phải bay trở lại Tây Ban Nha nữa. Moyes bị sa thải.

Chưa đầy một năm sau khi tạo ra những kỳ vọng lớn tại sân Anoeta, đánh bại Barcelona, khiến Real Madrid phải rượt đuổi tỷ số và hiên ngang cầm hòa Athletic Bilbao đang hừng hực khí thế trong hai trận derby xứ Basque, Moyes đã phải ra đi. Chỉ thắng được hai sau 11 vòng đầu tiên của mùa giải mới, và hai trận thắng ấy cũng chỉ diễn ra trước hai đội đang đứng chót bảng là Granada và Levante, ban lãnh đạo Sociedad cảm thấy sự kỳ vọng của họ không được đáp ứng. Và họ quyết định xuống tay.

Là một HLV trưởng, tất nhiên Moyes phải là người đứng mũi chịu sào, lãnh trách nhiệm cao nhất khi đội nhà chơi không tốt. Nhưng ban lãnh đạo của đội bóng xứ Basque cũng hoàn toàn không thể phủi sạch trách nhiệm. Cây bút Graham Hunter bình luận về án sa thải của Moyes như sau: "Sociedad đã mua một chiếc Range Rover và muốn nó về nhất trong một cuộc đua F1".

Thật vậy, Chủ tịch Jokin Aperribay thuê Moyes nhưng có vẻ ông không biết chính xác đó là một HLV như thế nào. Triều đại của Moyes ở Everton ngày trước được xây dựng dựa trên sự hiểu nhau giữa các cầu thủ, sự phát triển tuần tự của các cầu thủ trẻ, khả năng kích thích các tân binh hạng khá do CLB mang về, vì ngân sách chuyển nhượng có hạn. Tất cả những điều đó đều cần thời gian. Nhưng Sociedad lại không cho Moyes thời gian.

Moyes thành công ở Everton nhờ hội đủ những yếu tố cần thiết để làm việc lâu dài. Ảnh: AFP.

Bạn đâu thể mua Lionel Messi rồi bảo anh ta hãy nhường quyền lừa bóng và làm chủ khu vực trước vòng cấm cho người khác, đâu thể mua Manuel Neuer rồi cấm anh ta không được ra khỏi khung gỗ, càng không thể mua Diego Costa và cấm tiệt anh ta gây sự với đối phương. Nghệ thuật quản lý nhân sự là phải biết chọn đúng người đúng chỗ. Vấn đề của Sociedad hiện nay và Man Utd trước đây là họ đã chọn đúng người, nhưng lại đặt sai chỗ. Nói cách khác, họ không dùng đúng chức năng của Moyes, dẫn đến việc các bên hiểu lầm, không thoải mái với nhau.

Khi Moyes trả lời phỏng vấn kênh ESPN trong mùa hè, ông kể về việc Chủ tịch Everton Bill Kenwright từng đặt dấu hỏi về khả năng của ông, nhưng không can thiệp vào công việc chuyên môn của đội bóng. Ông trao cho người HLV mà mình đã chọn thời gian và cả niềm tin. Và Moyes đã làm thay đổi lịch sử Everton mãi mãi khi truyền cho CLB vùng Merseyside một cá tính chưa từng thấy trước đó.

Nhưng ở Man United và Sociedad, Moyes không có được những điều kiện về thời gian và niềm tin như thế. Thống kê cho thấy ở cùng thời gian, thành tích của Louis van Gaal còn thua kém Moyes. Nhưng Man Utd đâu sa thải Van Gaal, họ vẫn bảo vệ ông trước truyền thông, bơm tiền đều đều rồi chịu cái cảnh ông tra tấn khán giả với lối đá ru ngủ. Còn Moyes thì sao? Suốt cả mùa hè năm 2013 Man Utd chỉ mang được mỗi Marouane Fellaini vào phút chót. Họ liên tục ra tối hậu thư cho ông. CĐV trưng băng rôn gọi ông là "Người được chọn sai", rồi cho thông điệp ấy bay trên bầu trời Old Trafford thông qua một chiếc trực thăng.

Mùa hè năm nay, Sociedad không thèm hỏi Moyes lấy một tiếng khi họ chốt các mục tiêu chuyển nhượng. Điều đó không khác gì họ mua một con vịt, nhưng buộc Moyes phải làm món bò hầm tiêu. Chủ tịch Aperribay cũng muốn Moyes gây dựng "lối đá kiểu Anh" cho Sociedad, trong khi ông hoàn toàn không quan tâm việc muốn đá "kiểu Anh" thì phải có những cầu thủ "kiểu Anh". Những mục tiêu mà Moyes hy vọng Sociedad mang về, từ Danny Ings, Etienne Capoue, Aaron Lennon, Sammy Ameobi cho đến Steven Pienaar, thì ông hoàn toàn không có. Ban huấn luyện của Moyes hiện tại đều là của người tiền nhiệm. Họ ở đó trước khi Moyes đến và vẫn tiếp tục làm việc khi Moyes ra đi. Không có ê-kíp ăn ý, làm sao một HLV có thể phát huy hết khả năng?

Nhận lời dẫn dắt Man Utd là một bước ngoặt khiến sự nghiệp của Moyes lao dốc.

Trong 10 tháng ở Tây Ban Nha, Moyes không thể giao tiếp được một câu tiếng bản địa. Ông trả lời phỏng vấn, điều hành sân tập và ra những chỉ thị trong trận đấu thông qua một người phiên dịch. Trong 10 tháng ấy, ông chưa bao giờ thật sự hội nhập ở môi trường mới. Ông không hiểu ông chủ muốn gì ở mình và các ông chủ có lẽ cũng không cần quan tâm Moyes muốn gì.

Sự xa cách ngôn ngữ tất nhiên khó chịu, nhưng xa cách về cách suy nghĩ lại càng khủng khiếp hơn. Moyes có lẽ chỉ là nạn nhân của việc chọn người mà không hiểu người của Man Utd và Sociedad. Họ thuê một HLV theo phong cách Arsene Wenger, nhưng lại muốn ông ta "ăn ngay" theo kiểu Jose Mourinho.

Hoài Thương