HLV Lâm Minh Châu – người đặc biệt sau thành công của Quang Liêm

“HLV Minh Châu có dấu ấn vô cùng lớn trong thành công của Quang Liêm hôm nay. Đó là một người thầy tận tâm, luôn biết nghĩ cho tương lai của học trò”, bà Mỹ Lệ, mẹ kỳ thủ Lê Quang Liêm chia sẻ với VnExpress. “Gia đình nể thầy nhất chính là việc thầy không chỉ nghĩ đến cờ. Khi Quang Liêm còn nhỏ, nhiều giải diễn ra trùng với lịch học, thi văn hóa. Gia đình bàn chuyện không dự giải thì nhận được sự ủng hộ tuyệt đối từ thầy. Thầy bảo việc học văn hóa rất quan trọng với tương lai của Quang Liêm. Nếu là HLV cờ khác, họ đã tỏ thái độ khó chịu khi gia đình quyết định không dự một giải nào đó”.

Bà Mỹ Lệ bảo từ lần đầu tiên xuất ngoại thi đấu năm 2001 đến nay, người đi cùng Quang Liêm đấu các giải quốc tế luôn là HLV Minh Châu. Thầy không chỉ giải quyết vấn đề chuyên môn, làm giải pháp tâm lý sau những trận thua không đáng có mà còn chăm lo cả bữa ăn giấc ngủ cho học trò. Không ít lần đi thi đấu quốc tế, HLV Minh Châu tự mình đi chợ, nấu ăn để Quang Liêm thấy hợp khẩu vị, đảm bảo thể lực, tinh thần cho giải đấu.

HLV Minh Châu cho biết Quang Liêm là học trò thành công nhất của ông. Ông phát hiện ra tài năng này năm 1996, theo một cách rất tình cờ. Thậm chí điều khiến HLV Minh Châu ưng Quang Liêm ngay ở lần gặp mặt đầu tiên không phải là khả năng mà là đam mê với cờ vua.

"Thời gian đó tôi làm HLV của TP HCM nhưng cuối tuần vẫn lạch cạch xuống Phú Nhuận giúp bạn dạy cờ cho các em nhỏ. Trong một lần xuống đây, tôi đã gặp Quang Liêm. Ấn tượng đầu tiên của tôi về em đó là sự đam mê cháy bỏng. Trong khi các kỳ thủ nhí thi đấu xong một ván đều nghỉ thì Quang Liêm lại đến mời đối thủ của mình đấu thêm ván nữa. Tôi quyết định nhận dạy Quang Liêm và chỉ chưa tới hai tháng sau thì em có huy chương khi dự giải thành phố”, HLV sinh năm 1961 nhớ lại mối duyên với cậu học trò cưng.

HLV Minh Châu có nhiều kỷ niệm trong đời làm HLV cờ vua nhưng ông nhớ nhất là chuyến đầu tiên xuất ngoại cùng Quang Liêm, đi thi đấu giải vô địch các kỳ thủ trẻ tại Ấn Độ năm 2001. Lúc đó, để có kinh phí đi, ông đã sử dụng tất cả số tiền mừng đám cưới của mình.

“Lần đầu đi nước ngoài nên chưa có kinh nghiệm chuẩn bị đồ đạc. Nhìn người Ấn Độ có nước da đen nên mình nghĩ xứ đó nóng, không mang áo lạnh. Sang tới nơi không ngờ nhiệt độ là -5 độ C, khách sạn lại không có lò sưởi. Vậy là bị ốm, nằm ly bì mấy ngày liền, may nhờ mẹ Quang Liêm đi tìm mua thuốc cho uống mới đỡ. Điều đặc biệt là ở giải đấu này, Quang Liêm được hạng nhì, một kết quả ngoài mong đợi. Trước đó ở giải quốc gia, Quang Liêm chỉ đứng thứ hai nên gia đình phải tự túc lo kinh phí đi dự giải tại Ấn Độ, nhà nước chỉ chi trả cho kỳ thủ hạng nhất mà thôi. Tôi nhớ năm đó Quang Liêm nhì quốc gia, Đông Nam Á, châu Á và cả thế giới”, HLV Minh Châu kể lại.

HLV Minh Châu giành gần như toàn bộ thời gian của mình cho cờ vua. Ông bảo mình may mắn vì có người vợ hiểu mình, luôn tận tụy chăm lo gia đình.

Ngoài Quang Liêm, HLV Minh Châu còn góp công đào tạo ra rất nhiều kỳ thủ xuất sắc, đạt đẳng cấp thế giới khác như Thu Giang, Phạm Chương, Hồng Nguyên… Hành trình trở thành một trong những HLV cờ vua nổi tiếng tại Việt Nam của ông mang đậm dấu ấn tự học.

“Tôi đam mê cờ vua vì vậy đầu những năm 90 thế kỷ trước khi làm đoàn thì quyết định dạy thêm môn này. Tôi dạy lúc đó chủ yếu bằng kinh nghiệm chứ bản thân cũng chưa được đào tạo qua trường lớp nào cả”, HLV Minh Châu kể lại những ngày đầu bước chân vào nghiệp dạy cờ vua.

Trong một lần dẫn quân đi đấu giải TP HCM, HLV Minh Châu nhận được câu nói rằng lý thuyết thầy trò không vững thì chuyện thua chỉ là sớm hay muộn mà thôi. Như bừng tỉnh, ông lao vào nghiên cứu sách, báo.

“Những năm 1992-1993, sách báo về cờ vua hiếm lắm. Mượn được cuốn nào, tôi lại tỷ mẩn chép tay lại bởi photocopy thời đó không nhan nhản như bây giờ. Sách cờ vua lúc đó chủ yếu đến từ nước Nga, tôi không biết tiếng nên chỉ vẽ lại hình rồi suy luận các nước cờ mà tìm hiểu”, HLV Minh Châu kể lại. HLV họ Lâm nhớ thời đó được thầy Lân Ngọc tặng một cuốn nói về khai cuộc, ông quý trọng, cất giữ như bảo bối, nghiên cứu đến độ thuộc lòng.

Mỗi lần dẫn học trò đi thi đấu các tỉnh trong nước, HLV Minh Châu lại xách theo một vali lớn. Trong này chỉ có một hai bộ quần áo, còn lại toàn sách về cờ vua. Ông bảo luôn luôn mang ít nhất là năm cuốn về khai cuộc, mỗi cuốn cũng tầm 400-500 trang.

Hỏi hiện tại tủ sách của HLV Minh Châu lớn đến cỡ nào, ông cười hóm hỉnh, nói chỉ còn vài cuốn, không như tưởng tượng của nhiều người. “Giờ là thời đại bùng nổ của internet, mình cũng phải hòa nhập theo. Tôi giờ “số hóa” hết sách báo rồi, đi đâu chỉ cần mang một cái máy tính, một cái USB là đã có hàng ngàn cuốn sách. Tôi vẫn mua sách đều đặn nhưng là e-book cho tiện”, thầy của kỳ thủ Quang Liêm hào hứng kể.

HLV Minh Châu luôn tâm niệm rằng là HLV cờ vua, truyền tải chuyên môn không là chưa đủ. Người thầy phải biết truyền đam mê, tinh thần thi đấu và quyết tâm tự học hỏi, vươn lên cho học trò.

Lâm Thỏa