Roberto Baggio và cú luân lưu định mệnh ở World Cup 94

Baggio là một trong những số 10 vĩ đại trong lịch sử bóng đá Italy: một tài năng thiên bẩm, một nhạc trưởng tấn công đầy sáng tạo, và còn là một chuyên gia sút phạt.

Năm 1993, anh đoạt cả danh hiệu Cầu thủ hay nhất thế giới trong năm của FIFA lẫn giải Quả bóng Vàng châu Âu. Năm 2004, Pele lập danh sách 100 cầu thủ vĩ đại nhất thế giới còn sống, trong đó có tên Baggio. Anh là cầu thủ ghi bàn nhiều thứ tư trong lịch sử đội tuyển Italy, là người Italy duy nhất ghi được bàn trong ba kỳ World Cup. Anh còn chia sẻ kỷ lục cầu thủ ghi nhiều bàn nhất cho Italy tại các kỳ World Cup (9 bàn), cùng với Paolo Rossi và Christian Vieri.

Anh sống mãi trong tim nhiều người hâm mộ. Nhiều người Việt Nam mê bóng đá và tuyển Italy cho tới ngày nay vẫn mượn tên anh làm biệt danh (nickname) khi tham gia một số diễn đàn. Nhưng anh cũng được không ít người ví là “kẻ thất bại vĩ đại”, như để tiếc thay cho một thiên tài bóng đá lẽ ra xứng đáng có nhiều hơn chỉ hai danh hiệu vô địch Serie A. World Cup 1990, anh ghi hai bàn, tuyển Italy kết thúc giải ở vị trí thứ ba. World Cup 1998, anh ghi hai bàn, kỳ này Italy thua đội sau đó vô địch là Pháp tại vòng tứ kết.

Kỳ World Cup mà mọi người nhớ nhất về Baggio, USA 1994, anh là ngôi sao sáng của cả giải đấu chứ không riêng tuyển Italy. Anh ghi được tới năm bàn trên đường đưa Italy vào chung kết, đa số đều mang ý nghĩa quan trọng, nhận danh hiệu Quả bóng Bạc (dành cho cầu thủ hay số hai tại vòng chung kết). Nhưng hầu hết mọi người tới giờ chỉ còn nhớ về anh với hình ảnh đứng im, cúi mặt thất vọng trước khung thành, ở sát chấm phạt đền, sau cú sút luân lưu đưa bóng vọt qua xà ngang và trao Cup Vàng cho Brazil. Một trong những trận chung kết nhàm chán nhất lịch sử World Cup đã kết thúc cùng với một khoảnh khắc buồn mãi không thể quên với người Italy và các cổ động viên của họ. Một cú sút đưa bóng vào khoảng không, nhưng găm vào ký ức và góp phần thay đổi lịch sử bóng đá. Bởi vì, kết quả 3-2 ở loạt sút luân lưu sau 120 phút hòa 0-0 đã giúp Brazil trở thành đội đầu tiên bốn lần vô địch World Cup, còn Italy khi đó vẫn chỉ có ba Cup Vàng. Baggio được giao sút cú thứ năm quyết định cho Italy, bởi anh là người được kỳ vọng nhất. Nhưng chuỗi trận thăng hoa trước đó của người nghệ sĩ trên sân cỏ nước Mỹ đã kết thúc với một nốt trầm buồn.

Anh là tác giả của hàng loạt bàn thắng đẹp mắt ở mọi tư thế, góc độ và cự ly. Nhưng có lẽ cú sút hỏng ăn từ khoảng cách chỉ 11 mét, hình ảnh mái đầu tóc đuôi ngựa như nghệ sĩ gục xuống mới là khoảnh khắc “quyết định” Roberto Baggio là một huyền thoại của bóng đá Italy và thế giới. Bởi nghị lực thi đấu và chiến đấu vì tình yêu bóng đá của anh sau “bi kịch 1994” mang tầm ý nghĩa không kém các danh hiệu. Khoảng mười năm sau nỗi cay đắng đó, Baggio mới chính thức giã từ sân cỏ sau không ít lần trì hoãn quyết định giải nghệ.

Khoảnh khắc đáng quên nhất trong sự nghiệp của Baggio.

"Đó là thời khắc khó khăn nhất trong sự nghiệp của tôi", Baggio phát biểu sau trận chung kết. Anh tiết lộ thêm: “Trước khi tôi rời Italy để tới Mỹ tham dự vòng chung kết World Cup 1994, một đạo sư mà tôi theo học về Phật giáo đã nói với tôi rằng tôi sẽ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề, và rằng tất cả mọi thứ sẽ được quyết định vào đúng giây phút cuối cùng. Ngay lúc nghe điều đó, tôi đã không nhận ra dự đoán của vị đạo sư đó sẽ chính xác tới vậy”.

"Không có lời giải thích dễ dàng nào cho những gì đã xảy ra tại Pasadena, California, ngày 17/7/1994", Baggio hồi tưởng về cú sút luân lưu hỏng, trong cuộc trả lời phỏng vấn truyền thông tám năm sau đó.

“Khi tôi tiến tới chấm 11 mét, tôi vẫn khá minh mẫn. Tôi biết thủ môn Claudio Taffarel luôn đổ người sát mặt đất khi cản phá penalty, vì vậy tôi quyết định sẽ sút bóng vào khoảng lưng chừng, bởi đá như thế anh ấy sẽ không thể bắt hay phá bóng bằng đôi chân. Đó là một quyết định thông minh bởi vì Taffarel đúng là đã đổ người sang bên trái, và không thể nào với tới bóng nếu tôi sút chính xác được như dự tính", Baggio, năm nay 48 tuổi, giải thích thêm về quyết định sút cao.

Không may cho anh, bóng đã bay cao hơn xà ngang tới khoảng ba mét. Baggio không phải cầu thủ duy nhất sút hỏng ở loạt luân lưu hôm đó. Trước anh, một cầu thủ Brazil và hai đồng đội tuyển Italy đã thất bại. Nhưng ngay sau cú sút hỏng quyết định đó, anh giống như trở thành kẻ đơn độc giữa rừng người Brazil chạy nhảy và la hét đón chức vô địch.

Baggio giã từ sự nghiệp cầu thủ năm 2004, sau 22 năm chơi bóng chuyên nghiệp và 16 năm khoác áo tuyển Italy.

Nguyễn Phát