Vì sao Messi và Barca thăng hoa trở lại

Tại sân Nou Camp, một siêu sao như Lionel Messi luôn là tâm điểm của mọi vấn đề. Ở trận thua Sociedad, tiền đạo người Argentina bị giam trên ghế dự bị và thế là hàng loạt tin đồn về mối quan hệ "cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt" giữa anh và HLV Luis Enrique bị đem lên mặt báo.

Khi đó, Messi bị đồn sẽ rời Barca nếu Enrique còn tại vị. Giám đốc Thể thao Andoni Zubizarreta bị sa thải, cựu đội trưởng Carles Puyol, người đang làm nhiệm vụ huấn luyện đội trẻ, cũng xin từ chức. Chủ tịch Josep Maria Bartomeu thậm chí phải đăng đàn kêu gọi bầu cử sớm để giảm căng thẳng vây quanh đội bóng.

Thế nhưng, giờ đây CLB xứ Catalan đã đứng đầu bảng xếp hạng La Liga, lọt vào chung kết Cúp Nhà Vua và góp mặt ở tứ kết Champions League sau khi dễ dàng đánh bại đương kim vô địch Ngoại hạng Anh - Man City. Do đâu mà cục diện ở Nou Camp thay đổi hoàn toàn như vậy?

Messi cởi bỏ gánh nặng tâm lý, đổi vị trí thi đấu. Tháng 12 năm ngoái, cựu tiền vệ Man Utd Paul Scholes khẳng định Messi trông rất chán nản trong trận đấu với Valencia. Đó là điều tương đối bất thường, Messi thi đấu vô hồn, trông như không có động lực. Đôi chân của anh trở nên tầm thường.

Nhưng kể từ sau thất bại trước Sociedad, con tàu Barca như được lắp thêm chân vịt mới với Messi như một bánh răng được lau chùi cẩn thận và lại hoạt động trơn tru. Ngôi sao số một ở sân Nou Camp là người luôn kín tiếng với truyền thông. Do vậy, nguyên nhân của sự trở lại mạnh mẽ này chỉ nêu ra dựa trên sự phỏng đoán.

Nhiều người cho rằng Messi đã chấp nhận làm hòa với HLV Enrique. Barca luôn phủ nhận mâu thuẫn giữa hai thầy trò, nhưng trong một cuộc phỏng vấn, trung vệ Jeremy Mathieu đã vô tình thừa nhận chuyện này. Messi có vẻ như đã xem rắc rối với Enrique chỉ là một sự cố và cố gắng thoát khỏi nó.

Cũng có ý kiến cho rằng, Messi được động viên bằng lời đề nghị tổ chức bầu lại ban lãnh đạo sớm của chủ tịch Bartomeu. Cầu thủ 27 tuổi không hài lòng với bộ máy quản lý hiện tại của CLB và tâm trạng của anh được cải thiện khi nghe tin cuộc bầu cử dự kiến sẽ diễn ra vào mùa hè này.

Dù sao đi nữa, việc Messi cởi bỏ tâm lý nặng nề khi thi đấu đã tạo ra một cú hích lớn cho Barca. Với 20 bàn và 13 đường kiến tạo thành công chỉ trong 17 trận đấu kể từ tháng 1, Messi chứng tỏ cho cả thế giới thấy rõ tầm ảnh hưởng không thể thay thế của anh tại CLB.

Một yếu tố cực kỳ quan trọng cho sự chuyển mình của Barca thời gian qua là việc Messi được đặt ở một vị trí thi đấu mới. Trong khoảng nửa thập kỷ qua, Messi thường đá lùi sâu ở khu vực trung tâm hàng tấn công. Vị trí “số 9 ảo” này được Pep Guardiola áp dụng vào sơ đồ truyền thống 4-3-3 của Barca nhằm tối ưu hóa sức sáng tạo và tầm ảnh hưởng của tiền đạo người Argentina. Dù vậy, hiệu quả của chiến thuật này giảm sút đáng kể trong thời gian gần đây do các đội bóng nhận ra rằng để chống lại sơ đồ này, họ chỉ cần giữ chắc vị trí của các cầu thủ phòng ngự thay vì đuổi theo những bước chạy của Messi.

Messi được đẩy sang cánh phải, qua đó bùng nổ trở lại, trong khi Suarez và Neymar ngày càng lợi hại hơn ở hai mũi còn lại trong chiếc đinh ba tấn công của Barca. Ảnh: AFP.

Trong khoảng vài tuần đầu tiên của mùa giải, Messi được luân phiên sử dụng ở khu vực trung tâm và ở hành lang cánh phải. Một minh chứng cho thấy Luis Enrique chưa tìm được cách tốt nhất để kết hợp ba tiền đạo tài năng mà ông đang có là Messi, Neymar và Luis Suarez. Trận thua Sociedad là một bước ngoặt để Enrique quyết định đặt Messi ở cánh phải và cho phép anh phát huy những pha đi bóng vào trong. Phần lớn những bàn thắng và các pha kiến tạo của Messi trong giai đoạn gần đây đều do anh phát huy tốt vị trí bên cánh phải. Pha ghi bàn của Ivan Rakitic trong trận đấu mới đây với Man City diễn ra theo đúng kịch bản như vậy.

“Một điều không thể bàn cãi, Messi là người hay nhất từng xỏ giày ra sân. Đừng cố phản bác điều này. Cái làm cho Messi trở nên vĩ đại là cậu ấy khiến cho những cầu thủ đẳng cấp như Sergio Aguero hay Luis Suarez trở nên tầm thường khi so sánh họ với mình”, cựu danh thủ Barca Gary Lineker ca ngợi hậu bối.

Enrique dừng xoay vòng, thay đổi lối chơi. Trong vòng năm tháng đầu tiên, HLV Enrique ghi dấu ấn bằng việc thay đổi đội hình xuất phát của Barca trong 27 trận đấu liên tiếp. Không ai biết nhà cầm quân trẻ tuổi này sẽ cho ai thi đấu hoặc cất ai trên ghế dự bị. Ngay cả những trụ cột như Gerard Pique hay Ivan Rakitic cũng phải chấp nhận với việc được ra sân, rồi lại ngồi dự bị, rồi lại có tên trong đội hình xuất phát.

Enrique chỉ chấm dứt chính sách xoay tua điên rồi này sau trận thua Sociedad và đội bóng đã có vẻ gắn kết hơn nhiều. Câu hỏi duy nhất với HLV này bây giờ có lẽ là việc có nên để Andres Iniesta và Xavi cùng chơi ở hàng tiền vệ hay không. Sự ổn định đội hình đã cho phép nhiều cầu thủ tỏa sáng, không chỉ Luis Suarez, người đã ghi tám bàn trong 10 trận gần đây. 

Enrique đã có những điều chỉnh thức thời để Barca bay cao trở lại, nhưng ông và các học trò vẫn phải cảnh giác với trận kinh điển sắp tới. Một trận thua rất có thể sẽ khiến Barca sụp đổ. Ảnh: EPA.

Trong khi nền tảng của thành công mà Pep Guardiola mang lại cho Barca đến từ chiến thuật thống trị quyền kiểm soát bóng ở giữa sân, Barca dưới thời Luis Enrique chơi tấn công nhanh, các cầu thủ tìm cách dồn bóng cho tiền đạo càng nhanh càng tốt. Chiến thuật này khiến Ivan Rakitic, một cầu thủ giàu thể lực phát huy được thế mạnh và Enrique có vẻ rất hài lòng về bản hợp đồng này.

Một điều đáng chú ý, Luis Enrique đã tìm cách cái thiện khả năng của Barca trong những pha bóng cố định ở cả phương diện phòng ngự và tấn công. Mùa giải trước, Barca đã nhiều lần bị lọt lưới từ các pha bóng cố định của đối phương, trong đó, cái giá đắt nhất mà họ phải trả là chức vô địch La Liga sau khi bị Diego Godin đánh đầu tung lưới ở trận đấu với Atletico Madrid hồi tháng năm năm ngoái.

Từ sau khi bị Real Sociedad chọc thủng lưới từ quả phạt góc của Sergio Canales, đội bóng xứ Catalan không để lọt lưới thêm bàn nào từ các tình huống cố định. Ở mùa giải này, Barca thậm chí còn thu được nhiều bàn thắng nhờ các tình huống phạt góc hay đá phạt cố định. Gerard Pique đã ghi được bốn bàn, ngay cả Messi cũng lập công từ một pha đánh đầu từ quả phạt góc ở trận gặp Eibar.

Rủi ro vẫn tiềm ẩn phía trước. Nhưng nếu đặt ra câu hỏi: "Liệu Barca đã trở lại là đội bóng mạnh nhất thế giới như họ đã từng?". Câu trả lời, theo giới chuyên môn, là "Không". Mối quan hệ giữa Messi và Luis Enrique vẫn đang lạnh giá, họ chỉ đang âm thầm chịu đựng nhau và mâu thuẫn có thể bộc phát bất cứ lúc nào.

Hàng phòng ngự của Barca vẫn để lộ nhiều lỗ hổng mà những đội chơi phản công nhanh hoàn toàn có thể khai thác được. Bên ngoài sân, cuộc bầu cử ban lãnh đạo CLB sắp tới chi phối không nhỏ đến các vấn đề chuyên môn trong khi cuộc điều tra về vụ chuyển nhượng Neymar vẫn đang đeo bám Barca. Tuần trước, đội bóng và chủ tịch Bartomeu đã chính thức bị buộc tội trốn thuế.Luis Enrique liên tục phủ nhận những lời khen vì ông hiểu rõ phong độ hiện tại của Barca mong manh như một bọt xà phòng và có thể vỡ tan sau một thất bại nữa. Trận cầu kinh điển sắp tới với Real Madrid là một bước ngoặt kiểu như vậy. Một đội bóng có khả năng chơi tấn công xuất sắc và Real là cái gai đủ lớn để gợi lại vết thương mà những con người ở sân Nou Camp đang cố bưng bít.

Quang Huy